در بعداز ظهر روز یکشنبه دوازدهم آبان ماه,یک خورشیدگرفتگی از نوع مرکب در برخی نقاط کره زمین روی میدهد.که در برخی نقاط کشور ایران نیز به صورت جزئی قابل رویت است
خورشید گرفتگی پدیده ای جذاب و بعضا" نادر است که علاقه مندان زیادی نیز دارد.از این جهت نادر است که این پدیده اغلب در نوار باریکی از کره زمین اتفاق می افتد و برای دیدن آن باید سفرهای گاه دور و درازی انجام داد
اینکه شخصی در نقطه ای خاص از کره زمین بتواند این پدیده را به صورت کامل ببیند,شاید در طول عمرش موفق به این کار نشود و برای دیدن آن حتما باید به مناطق دیگر زمین سفر کند
البته اگر شانس داشته باشد می تواند در طول عمرش یکبار این پدیده را به طور کامل از یک نقطه خاص(مثلا" شهر تهران) و به صورت کسوف کامل رصد نماید
همین موضوع باعث میشود که خورشید گرفتگی به پدیده ای نادر تر تبدیل شود و خیل علاقه مندان به رویت آن بار سفر به مناطق خیلی دور کره زمین را ببندند
متاسفانه در چند سال آینده در کشور ایران شاهد خورشیدگرفتگی کلی نخواهیم بود و همه کسوفها به صورت جزئی از ایران دیده خواهند شد
البته حدود 20 سال بعد یک خورشید گرفتگی کلی در ایران روی میدهد.در سال 1412 شمسی خورشید بر فراز تخت جمشید میگیرد و رویدادی بینظیر را رقم خواهد زد
تا آنموقع یا باید هرازگاهی از دیدن خورشید گرفتگی جزئی لذت ببریم یا اینکه به مانند دیگر علاقه مندان بار سفر به نقاط دیگر جهان ببندیم
به هر حال دیدن گرفت خورشید همیشه جذاب است .حتی کسوف جزئی نیز باعث شعف علاقه مندان خواهد شد
خورشیدگرفتگی ها به چهار دسته تقسیم میشوند
خورشیدگرفتگی کلی:در این نوع کسوف,خورشید به صورت کامل توسط ماه پوشیده میشود و سایه مخروط ماه بر نوار باریکی از سطح زمین حرکت کرده و آسمان روز را در آن ناحیه تاریک میکند.به نحوی که ستارگان آسمان هویدا میشوند
خورشید گرفتگی حلقوی:در این نوع از کسوف,قرص ماه خورشید را به صورت کامل نمیپوشاند و قسمتی از خورشید به صورت حلقه ای به دور ماه قابل رویت است.این نوع از خورشید گرفتگی نیز جذابیت بسیاری داشته و صحنه بسیار زیبائی را رقم میزند
خورشید گرفتگی مرکب یا کلی-حلقوی:در این نوع از خورشید گرفتگی,خورشید هم به طور کامل و هم به طور حلقوی میگیرد.این نوع از خورشید گرفتگی بسیار نادر است به این دلیل که در هنگام وقوع این نوع خورشید گرفتگی باید قرص ظاهری ماه دقیقا به اندازه قرص ظاهری خورشید باشد.در این خورشیدگرفتگی در مرکز نوار حرکتی مخروط سایه ماه,خورشیدگرفتگی کلی روی می دهد و در دو قسمت ابتدائی و انتهائی نوار سایه,خورشیدگرفتگی حلقوی روی میدهد که این موضوع به دلیل فاصله ماه از زمین و همینطور فاصله زمین از خورشید و همچنین کروی بودن زمین شکل میگیرد. والبته در مواردی خاص همچون خورشیدگرفتگی دوازدهم آبان ماه,فقط در قسمت ابتدائی نوار حرکتی سایه ماه خورشیدگرفتگی حلقوی روی میدهد و در ادامه شاهد خورشید گرفتگی کلی هستیم
خورشید گرفتگی جزئی:در این نوع از کسوف,خورشید به طور کامل توسط ماه پوشیده نمیشود و فقط قسمتی از خورشید توسط ماه پوشیده میشود .بنا براین به آن خورشید گرفتگی جزئی اطلاق میشود.در خورشید گرفتگی جزئی سایه حرکتی ماه,یا از شمال زمین یا از جنوب زمین گذر میکند و راس مخروط سایه بر زمین نمی افتد
همانطور که در نقشه زیر مشخص میباشد, خورشید گرفتگی مرکب دوازدهم آبان, از شرق آمریکا آغاز شده و تا شرق آفریقا ادامه می یابد
در ابتدای مسیر خورشید گرفتگی حلقوی روی میدهد و در ادامه خورشید گرفتگی کلی حادث میشود
در بقیه مناطق خارج از نوار نیز خورشیدگرفتگی جزئی را شاهد هستیم.در این تصویر مناطقی از ایران نیز مشخص هستند که میتوانند این کسوف را به صورت جزئی ببینند
در کشور ایران نیز برخی مناطق میتوانند این کسوف را به صورت جزئی مشاهده کنند.هر قدر که به مناطق غرب کشور نزدیکتر باشد مدت طولانی تری را میتوانید به رصد این پدیده بپردازید و همچنین قسمت بیشتری از قرص خورشید توسط ماه پوشیده خواهد شد
بنابراین اگر میخواهید خورشیدگرفتگی با درصد گرفت بیشتری را ببینید باید به مناطق مرزی غربی سفر کنید
البته در برخی مناطق مرکزی ایران همچون تهران نیز میتوانید این خورشید گرفتگی را هر چند به صورت محدود مشاهده کنید
برای اینکار باید در غروب روز یکشنبه,با لحاظ کردن موارد ایمنی به سمت غرب چشم بدوزید تا مدت بسیار کوتاهی از این کسوف لذت ببرید
برای مثال در تهران این پدیده از ساعت 16:50 دقیقه آغاز شده و تا 17:06 دقیقه,وبا غروب خورشید ادامه می یابد.یعنی در حدود 15 دقیقه
در شهری همچون کرمانشاه یا ایلام مدت رویت این پدیده, تا 36 دقیقه ادامه می یابد
بهترین نقاط رصد این پدیده در ایران,جنوب غربی کشور میباشد
امیدوارم که در شرایط مناسب و مساعد بتوانید این کسوف را رصد نمائید