پیشنهاد رصدی هفته
جمعه 18 مرداد 1392


بارش شهابی برساووشی



Perseid meteor and Milky Way in 2009.jpg


بارش شهابي برساووشي يكي از معروفترين بارش هاي شهابي ساليانه است كه در2 2-21 مرداد به اوج فعاليت خود مي رسد. شايد به جرات بتوان گفت كه بارش شهابي برساووشي، يكي از شورانگيزترين فستيوالهاي ساليانه نجومي باشد كه در شب هاي گرم تابستان منجمان آماتور را گردهم مي آورد. نخستين گزارشات رصد اين بارش به بيش از 2000 سال پيش بر مي گردد كه در شرق دور(چين،ژاپن و ...) ثبت شده است. دنباله دار منشاء بارش برساووشي دنباله دار سويفت-تاتل است كه در سال 1862 توسط لوييس سويفت از نيويورك و هورس تاتل از رصدخانه هاروارد كشف شد. چند سال پس از كشف اين دنباله دار بود كه «شياپارلي» با كمك محاسباتش نشان داد كه دنباله دار سويفت-تاتل منشاء بارش شهابي است. اين اولين بار بود كه ارتباط بارش شهابي و دنباله دار به اثبات مي رسيد. افزايش فعاليت بارش برساووشي در سالهاي 63-1861 تاييد كننده اين مطلب بود. دوره تناوب دنباله دار سويفت-تاتل حدود 130 سال است و آخرين بار در اوايل ده 1990 به حضيض خود رسيد و در سالهاي 1992و 1991 سرعت ساعتي سمت الراسي(ZHR) آن به بيش از 200 رسيد. اما در سالهاي بعد  بارش برساووشي به فعاليت معمول خود ادامه داد تا اينكه همانطور كه انتظار مي رفت در سال 2004 ZHR  اين بارش به 200 رسيد. اما در سالهاي اخير بارش شهابي معمولي داشته است و بايد منتظر افزايش فعاليت آن در سال 2028 بمانيم

بر گرفته از کتاب بارشهای شهابی نوشته امیر حسن زاده



بارشهای شهابی از جمله پدیده های رصدی جذاب برای منجمین آماتور و حتی عموم مردم میباشند


علاوه بر جذاب بودن این پدیده فعالیتهای علمی فراوانی در هنگام رصد بارشها انجام میگیرد


ساده ترین نوع این فعالیتها رصد مرئی بارشها و ثبت زمان و خصوصیات و اثرات مرئی شهابهاست


رصد رادیوئی تصویری ورصد با کمک ابزار هم از دیگر انواع فعالیت در خصوص این پدیده ی رصدی میباشد


در رصد مرئی ثبت مشخصات شهابها از جمله قدر شهاب رنگ شهاب طول و مدت دوام شهابها بررسی میشوند



از جمله بارشهای شهابی معروف بارش شهابی برساووشی که اواسط فصل تابستان در مدتی در حدود بیش از یک ماه قابل رصد میباشد( 26 تیر ماه تا 3 شهریور ماه)ه


اوج این بارش در 22 مرداد هرسال روی میدهد که به دلیل فصل فراغت دانشجویان و دانش آموزان و همینطور آب و هوای مناسب و مطبوع در اغلب نقاط رصدگران بیشماری را جذب میکند


بارشهای شهابی هنگامی روی میثدهند که توده ای از ذرات به جای مانده از غالبا دنباله دارها با زمین برخورد میکنند که به این توده کپه میگویند


زمین در مدت زمان یکسال و در زمان خاصی از سال به مدار دنباله دار گذر کرده میرسد و ذرات به جا مانده از دنباله دار با زمین برخورد میکنند


هنگام برخورد زمین با این توده ها به دلیل فاصله زیاد و همینطور اثر پرسپکتیو به نظر میرسد که شهابها از یک نقطه به آسمان وارد شده و میسوزند که به این ناحیه کانون بارش میگویند وبا نام صورت فلکی آن ناحیه را بر روی بارش شهابی میگذارند



بارش برساووشی همانطور که از نامش پیداست در صورت فلکی برساووش نازل میشود و شروع حرکت هر شهاب از این ناحیه آغاز میگردد وبه نقاط مختلف آسمان امتداد میابد


تعداد شهابهای نازل شده در هر بارش شهابی را با این علامت مشخص میکنند.ZHR


که نشان دهنده تعداد شهابهای رویت شده توسط یک نفر میباشد.این عدد برای بارش شهابی برساووشی امسال در حدود 60 تا 80 میباشد


یعنی در یک ساعت یک شخص در شرایطی عادی و مناسب میتواند این مقدار شهاب را ببیند


البته رویت تعداد شهابها به عوامل زیادی بستگی دارد وشاید با تعداد دیده شده و پیش بینی شده همخوانی نداشته باشد


امیدوارم بارش شهابی برساووشی امسال پرشهاب و زیبا باشد و رصدگران از آن لذت ببرند


در عکس زیر که در سال 1995 گرفته شده تعداد زیادی شهاب همزمان تصویر برداری شده اند