یکی از مهمترین و مشهورترین صورتهای فلکی آسمان دب اکبر است
در این صورت فلکی باستانی یک صورتواره بسیار مشهوری نیز وجود دارد که اغلب ستاره شناسان و حتی خیلی از عموم مردم آنرا با نام ملاقه یا آبگردان میشناسند
از این ملاقه مشهور بسیار سخن گفته شده است و بسیاری از این ملاقه بعنوان راهنما استفاده کرده اند.به همین دلیل بطور مختصر در مورد آن خواهیم گفت و بیشتر به اجرام عمقی آن میپردازیم
از ملاقه دب اکبر برای پیدا نمودن ستاره قطبی استفاده میشود.ستارگان دبه و مراق راهنمای خوبی برای پیدا کردن ستاره قطبی استفاده میشود
به این صورت که فاصله این دو ستاره را در همان امتداد و به میزان 5 برابر ادامه میدهیم و به ستاره قطبی میرسیم
همچنین قدر ستارگان این ملاقه بسیار بهم نزدیک است و راهنمای خوبی برای تعین حد درخشندگی دیگر ستارگان استفاده میکنند
فاصله ستارگان دب اکبر نیز مقیاس خوبی برای تخمین فاصله اجرام آسمانی است.فاصله دبه و مراق حدود 5 درجه است
اعراب و همینطور بومیان آمریکائی از ستارگان سها و عناق برای آزمودن تیزبینی افراد استفاده میکردند
از آنجائی که هفت ستاره ملاقه از ابتدای ظهور بشر امروزی تقریبا به همین شکل بوده اند و شکل ظاهری خاصشان به راحتی در آسمان مشخص و متمایز بوده است افسانه های بسیار زیادی در مورد این ملاقه در تمدنهای کهن نقل شده است
نمائی از دب اکبر و دب اصغر
در تمدنهای مختلف و باستانی این ملاقه به موارد گوناگونی تشبیه شده است.این ملاقه به واگن-خیش-شتر-کوسه-بلم -انسان فرزانه-قابلمه و غیره... تشبیه شده است-
بر اساس تحقیقات ستاره شناسان این ملاقه قسمتی از یک خوشه ستاره ای بوده که در حال پراکنده شدن هستند و به آن خوشه دب اکبر میگویند
طبق تحقیقات این خوشه ستاره ای حدود 75 سال نوری با ما فاصله دارد که نزدیکترین خوشه ستاره ای به ما لقب میگیرد
البته حرکت ستاره های این مجموعه باعث تغیر در شکل ظاهری آن در صدهزار سال آینده خواهد شد و بعید است که در آینده با همین نام ملاقه دب اکبر نامیده شود چون از شکل فعلی خود خارج خواهد شد
به هر حال این ملاقه همیشه یکی از اولین قسمتهای آسمان است که نظر مبتدیان نجوم را به خود جلب میکند .هم ظاهر جالبش و هم راهنما بودن این صورتواره به عنوان راهنمای دیگر اجرام آسمانی
اگر کف ملاقه دب اکبر را با شیر پر کنیم و سپس آنرا سوراخ کنیم شیر این ملاقه به پشت صورت فلکی اسد خواهد ریخت و این مساله نشان دهنده به موازات هم حرکت کردن این صور فلکی در آسمان است
در صورت فلکی دب اکبر و نزدیک به ملاقه اجرام زیادی وجود دارند که نظر جویندگان اجرام عمقی را به خود جلب میکند
از اجرام فهرست مسیه میتوان به ام108 -ام109 -ام40 - ام97 -ام101 -ام51 -ام81 و ام82 اشاره کرد
تصاویری از این اجرام را در زیر میبینیم
ام 101 که ملقب به کهکشان فرفره ای نیز هست بیشتر با هسته درخشانش قابل شناسائی است و در آسمانی تاریک میتوان هاله آنرا نیز تشخیص داد و در شرایط خیلی مساعد بازوهای این کهکشان قابل تشخیص است
ام 81 و ام82 که نزدیک بهم دیده میشوند و با دوربین دوچشمی نیز رویت میشوند
ام 82 همدم ام 81 است و میتوان با تلسکوپ و بزرگنمائی کم هر دو را باهم دید
ام81
ام82
ام 97 که معروف به سحابی جغد است
ام 108 کهکشانی زیبا و کشیده که میتوان به همراه ام 97 در یک نما دیدشان.والبته به آسمانی مناسب نیاز دارید
