پیشنهاد رصدی هفته را به صورت فلکی مشهور و محبوب این موقع از سال یعنی جبار یا شکارچی اختصاص میدهیم
این صورت فلکی از دوران باستان شناخته شده بوده است و افسانه های زیادی در باب آن گفته شده است
جبار یا شکارچی در دوران قدیم به قدری مورد توجه بوده است که حتی گفته شده شاید اهرام مصر با توجه به شکل و شمایل این صورت فلکی بنا شده است و سه هرم اصلی دقیقا به ترتیب ستارگان واقع در کمربند جبار ساخته شده اند
شکل جالب توجه این سه ستاره در هیچ کجای آسمان نظیر ندارد و همین چینش ستاره ای بهترین راهنما برای پیدا کردن و ترسیم کلی صورت فلکی جبار است
جالب اینکه هیچکدام از صور فلکی آسمان تا این حد به نامشان شباهت ندارند به ویژه با توجه به ترکیب کلی این صورت فلکی که یک شکارچی در حال حمله است و مجهز به شمشیر و گرز و سپر میباشد.هیبت این صورت فلکی در آسمان زمستان بسیار دیدنی است و علاقه مندان را شیفته این صورت فلکی میکند
یکی از مواردی که در مورد صورت فلکی جبار مهم و قابل توجه است اینکه سه ستاره ی واقع در کمربند تقریبا مماس با خط استوای آسمان هستند و اگر همزمان با رسیدن این صورت فلکی به خط نصف النهار در استوای زمین باشید کمربند را دقیقا در بالای سرتان و سرسو مشاهده میکنید.البته اگر بخواهیم دقیق بگوئیم ستاره دلتای صورت فلکی جبار تقریبا چسبیده به خط استوای آسمان است و دو ستاره دیگر کمی با خط استوا انحراف پیدا میکنند.در تصویری که از این صورت فلکی میبینید این مورد مشخص است
همین مساله موجب شده است که این صورت فلکی هم از نیمکره شمالی قابل رویت باشد هم از نیم جنوبی.تنها تفاوت رویت این صورت فلکی نیم کره جنوبی اینست که این صورت فلکی را وارونه میبینید
قبل از اینکه به اجرام عمقی قابل رویت این صورت فلکی بپردازیم مختصری نیز به ستاره های این صورت فلکی اشاره خواهیم کرد
در فهرست بیست ستاره درخشان آسمان ستارگان هفتم و دهم فهرست به این صورت فلکی تعلق دارند.رجل جبار و ابط الجوزا
ستاره رجل جبار یک ابرغول آبی و سفید درخشان است و حدود 900 سال نوری از ما فاصله دارد و در قسمت پای شکارچی قرار گرفته است
این ستاره جوان و آبی رنگ شاید درخشانترین ستاره کهکشان راه شیری نیز باشد.قدر ظاهری این ستاره 0/12 + است (نزدیک به صفر)و قدر مطلق آن حدود 8- است که نشان دهنده عظمت و بزرگی این ستاره است.این ستاره حدود 50000 برابر خورشید درخشندگی دارد و اگر در فاصله کمتری از ما قرار میگرفت(فاصله ستارگان نزدیک به ما) احتمالا آسمان شب را روشن میکرد
شاید از حیث بزرگی و درخشندگی بتوان ستاره آلفای دجاجه یا دنب را در حد و اندازه رجل دانست که البته آن هم با همه درخشندگی و عظمتش تا حدودی از این ستاره کم فروغتر است
دیگر ستاره پرفروغ این صورت فلکی ابط الجوزا یا آلفای جبار است که دقیقا متضاد با ستاره رجل است.این ستاره در انتهای عمر چند میلیارد ساله خود قرار گرفته است و در پایان عمر خود تبدیل به ابر غول سرخی گشته که هر لحظه امکان انفجار و درهم فرو ریختگی این ستاره می باشد
این ستاره سرخ رنگ در قسمت شانه شکارچی قرار دارد .اگر این ستاره را در جای خورشید قرار میدادیم ابعاد و بزرگی ش تا مدار مریخ نیزمیرسید و مدار زمین کاملا در درون آن جای میگرفت.قطر آن حدود پانصد برابر قطر خورشید است
سه ستاره کمربند جبار میان این دو ستاره(ابط الجوزا و رجل) قرار دارند و شمشیر جبار نیز پائینتر از کمبربند جبار قابل تشخیص است
در درون شمشیر یکی از زیباترین سحابیهای آسمان قرار گرفته است.این سحابی درخشانترین سخابی آسمان است و با چشم غیر مسلح نیز قابل تشخیص میباشد و حدود 1500 سال نوری از ما فاصله دارد
زیبائی بینظیر این سحابی با تلسکوپ صدچندان میشود و تصاویر گرفته شده با دوربین عکاسی جزئیات بسیار بیشتری را نمایان میسازد
این سحابی از جمله هدفهای رصدی جذاب برای منجمین و همچنین از جمله هدفهای عکاسی برای عکاسان آسمان شب است
در فهرست مسیه این سحابی ام42 نامیده شده است.قسمتی از آن که توسط غباری تاریک جدا شده است نیز ام43 نام دارد
کل این سحابی توسط ستاره تتای جبار روشن شده است که هنگام رصد با تلسکوپ به چهار ستاره که شکلی ذوزنقه ای ساخته اند تفکیک میشود.این چهار ستاره در مرکز سحابی به خوبی قابل تشخیص هستند و باعث روشنائی این ابر عظیم هیدروژنی گشته اند
در صورت فلکی جبار سحابیهای بسیاری وجود دارد که اغلب به دلیل محدودیت دید انسان قابل رویت نمیباشند و فقط در عکسبرداری بلند مدت ثبت میشوند
ام42 و همدم آن ام43 از جمله اجرام قابل رویت با چشم در این صورت فلکی هستند.رنگ آبی و سبز این اجرام و ساختار رشته رشته ی آنها بسیار دیدنی است. با ابزار رصدی مناسب میتوان اجرام دیگری نیز مشاهده کرد.در بالاتر از کمربند جبار یک سحابی بازتابی دیگر قرار دارد که بیشتر شبیه به یک دنباله دار رویت میشود.در فهرست مسیه با نام ام78 شناخته میشود و در عکاسی جزئیات بسیار بیشتری دیده میشود
همچنین در نزدیکی ستاره زتای جبار که شرقی ترین ستاره کمربند جبار است سحابی زیبا و مشهور سر اسب قرار گرفته است که این سحابی در عکاسی با نوردهیهای بلند مدت قابل رویت است و غباری تاریک شبیه به سراسب در میان سحابیهای دیگر قابل تشخیص است که این سحابی را رمز آلود و دیدنی کرده است
در رصدهای خود با ابزار رصدی حتما از سحابی جبار دیدن کرده و این جرم زیبای آسمانی را به دیگران نیز نشان دهید.در تصویر زیر جزئیات بیشتری از این سحابی زیبا را مشاهده میکنید.عکس از ویکی نجوم
عکسی از سحابی سر اسب(عکس از ویکی پدیا).ه
